Określenie rodzaju plam

Określenie rodzaju plam nasuwa duże trudności dlatego, że rzadko występują one w jednorodnej postaci. Na przykład brud uliczny zawiera zarówno kurz, jak i substancje tłuszczowe, zaś plamy ze smarów powstają na skutek działania wielu różnych substancji. Plamy z tłuszczu są zawsze ciemniejsze od ich otoczenia, ponadto mają niewyraźnie zarysowane brzegi.

Zanieczyszczone plamy z tłuszczu, np. plamy ze smaru samochodowego lub smoły, są brązowe lub czarne i mają tłustą, lepką powierzchnię. Czasami plamy występujące tylko na powierzchni tkaniny, nie wnikające w nią, robią wrażenie zanieczyszczeń z brudu i kurzu, podczas gdy w rzeczywistości powstały one na skutek zetknięcia tkaniny z innymi substancjami. W takich przypadkach należy spróbować ostrożnie zeskrobać plamę z powierzchni tkaniny — wówczas łatwiej będzie określić przyczynę zaplamienia. Również przed przystąpieniem do wywabiania dużych plam z wosku lub stearyny należy usunąć odpowiednim środkiem odplamiającym wierzchnią warstwę plamy, zeskrobując ją delikatnie, bez uszkodzenia powierzchni tkaniny.

Źródłem plam kolorowych może być sok z owoców, szminka do warg, lakier do paznokci lub farba. Wysuszone plamy są trudne do usunięcia, mają bowiem na powierzchni stwardniałą skorupkę. Stosunkowo łatwo można rozpoznać plamy z atramentu lub długopisu. Natomiast niezmiernie trudno jest określić przyczyny matowych, żółtawych lub brązowych plam, tzw. utlenionych (oksydacyjnych) na tkaninach kilkakrotnie już pranych. Mogą to być plamy z soków owocowych, kakao, czerwonego wina lub z rdzy. Gdy w jasnym ubraniu otrze się ktoś o wilgotne żelazo, pojawiają się po pewnym czasie brązowe plamy i najczęściej trudno sobie uprzytomnić, w jakich okolicznościach to nastąpiło. Przyczyną powstawania plam z rdzy są również guziki metalowe, klamry, haftki, szpilki i agrafki wpięte w odzież. Warto dodać, że niestarannie usunięte plamy z krwi pozostawiają ślady podobne do zanieczyszczenia rdzą (np. zastarzałe plamy z krwi na fartuchach rzeźniczych). Plamy te należy zresztą usuwać tak samo, jak plamy z rdzy.