PRZYBORY I ŚRODKI DO USUWANIA PLAM

PRZYBORY I ŚRODKI DO USUWANIA PLAM

Na wstępie kilka wskazówek dotyczących niezbędnych przyborów do usuwania plam w gospodarstwie domowym. Najważniejszymi spośród nich to czyste, gładkie (niewłochate) i nie strzępiące się lniane gałganki, którymi nanosi się środek odplamiający na tkaninę i w które wsiąka rozpuszczony brud z plam.

Zamiast gałganków lnianych można stosować do tego celu pociętą ligninę lub papierowe chusteczki higieniczne, co jest bardzo praktyczne, ponieważ po wykorzystaniu wyrzuca się je. Jednakże lignina i papierowe chusteczki higieniczne nadają się jedynie do usuwania rozpuszczonego brudu.

Do czyszczenia na mokro potrzebne są dwie szczotki: bardziej miękka do tkanin cienkich i delikatnych oraz ostrzejsza — do tkanin mocnych, grubych. W przypadku czyszczenia na sucho niezbędne są ponadto dwie szczotki ubraniowe. Do nakładania na tkaninę piankowych środków czyszczących jak również innych środków do czyszczenia na mokro nadają się doskonale gąbki gumowe lub z tworzyw sztucznych. Po oczyszczeniu tkaniny można usunąć z jej powierzchni nadmiar środka czyszczącego, posługując się wsiąkliwą, suchą gąbką. Ircha jak również kawałki tkaniny frottowej mogą być również wykorzystane. W celu szybszego wysuszenia tkaniny należy zwinąć ją w rulon, przekładając ręcznikiem frottowym. Czasami na powierzchni plamy tworzy się twarda skorupka, którą należy zeskrobać tępym nożem lub drewnianym patyczkiem. Przyrządy te nadają się zresztą także do nanoszenia na tkaninę małych ilości płynnych chemikaliów.

Z Przyborów do usuwania plam wymienić należy ponadto małe miseczki, głęboki talerz i kubeczek. Naczynia te są używane przy usuwaniu zanieczyszczeń rozpuszczalnych w wodzie. Zwykły czajnik, znajdujący się w każdej kuchni, służy do wytwarzania pary wodnej, która również ma zastosowanie przy usuwaniu plam. Przybory specjalne są opisane przy poradach i wskazówkach dotyczących usuwania plam z tkanin, w rozdz.  Plamy na tkaninach.

Z kolei kilka uwag na temat środków chemicznych stosowanych do usuwania plam. Chemikalia te, omówione w podstawowej części książki, należy stosować z zachowaniem najwyższej ostrożności, zalecanej zresztą w stosunku do wszelkich substancji chemicznych. Personel sklepów branżowych udziela rad i wskazówek dotyczących właściwego obchodzenia się z poszczególnymi substancjami chemicznymi, ostrzegając jednocześnie nabywców przed możliwością niebezpieczeństwa związanego z ich użyciem.

Chemikalia często bywają truciznami lub substancjami łatwo palnymi, należy zatem przechowywać je w miejscach niedostępnych dla dzieci, a także mieć na uwadze groźbę pożaru lub wybuchu. Przed użyciem należy więc zapoznać się dokładnie z właściwościami stosowanych chemikaliów. W związku z powyższym do przechowywania chemikaliów w gospodarstwie domowym nadają się wyłącznie opakowania oryginalne (butelki, pudełka itp.), w których są sprzedawane te substancje. W żadnym przypadku nie należy przelewać, przesypywać lub przekładać chemikaliów do opakowań po artykułach żywnościowych, byłaby to bowiem karygodna lekkomyślność. Jeżeli przechowujecie w domu jakieś chemikalia w butelkach po piwie czy oranżadzie, to nie zwlekajcie z ich natychmiastowym usunięciem. Liczne poważne, niekiedy nawet śmiertelne zatrucia chemikaliami używanymi do usuwania plam stanowią smutne świadectwo lekkomyślności ludzkiej.

Sprzedawane w handlu substancje trujące są opatrzone zawsze nalepką z napisem „trucizna” lub „Ostrożnie!”. Należy zwracać uwagę na to, aby napis ten był zawsze wyraźny. Nie powinno się także przechowywać resztek chemikaliów, lecz — ewentualnie po zasięgnięciu porady fachowca — należy je zniszczyć. W ten sposób można uchronić siebie i swoje otoczenie przed zbędnymi szkodami lub nawet przed niebezpieczeństwem .

Poniżej omówiono chemikalia, występujące pod postacią ciał stałych i płynów, najczęściej stosowane w gospodarstwie domowym do usuwania plam z tkanin i innych przedmiotów. W nawiasach podano nazwy systematyczne lub żargonowe.

Chemikalia wybielające

Roztwór podchlorynu potasowego lub podchlorynu sodowego (woda z Javelle lub woda Labarraque’a), nadmanganian potasowy (kali), woda utleniona (3-procentowy nadtlenek wodoru).

Chemikalia rozpuszczające i rozkładające plamy

Amoniak (wodny roztwór amoniaku), zwany wodą amoniakalną, boraks (czteroboran sodowy), gliceryna (glicerol), ocet (rozcieńczony kwas octowy), kwaśny szczawian potasowy (sól szczawikowa — trucizna!), tiosiarczan sodowy (antychlor), rozcieńczony kwas solny, spirytus mydlany (mydło w płynie ze spirytusem), kwas cytrynowy lub kwas winowy, olejek terpentynowy lub terpentyna, magnezja (tlenek magnezu).

Rozpuszczalniki

Aceton lub octan amylu, benzyna, spirytus denaturowany lub alkohol propylowy (propanol) oraz najczęściej spotykany w handlu płyn do wywabiania plam lub czterochlorek węgla (tetra), tri (trójchloroetylen), per (czterochloroetylen). Wymienione chemikalia są do nabycia w sklepach branżowych.