Uelastycznienie kurdybanów. Stan zachowania omawianych obiektów w znacznym stopniu zależy od zawartości w nich substancji tłustych. Zabieg natłuszczania kurdybanów przeprowadza się wówczas, kiedy są one przesuszone i stwardniałe, starając się czynić to możliwie równomiernie i to od strony mizdry, a nie od zdobionego lica. Dodatek tłuszczu zwiększa elastyczność skóry i wpływa na nią ochronnie, nie regeneruje jej jednak, a jedynie opóźnia proces starzenia. Pamiętać przy tym należy, że ponowne wprowadzenie substancji tłustych nie powinno spowodować przekroczenia 3% ciężaru obiektu. Do określenia masy (m) roztworu natłuszczającego O. Muller (1987) zalecał użycie następującego wzoru
m= x(S-y)/z
w którym S oznacza zamierzony procent tłuszczu. x — wagę kurdybanu. y — występujący procent tłuszczu w obiekcie (po zabiegu odtłuszczenia), z — stopę procentową tłuszczu w stosowanym roztworze natłuszczającym. Bardziej uniwersalny jest wzór proponowany przez Leszkę:
x(S-y)/Z0-Z1
gdzie Z0 i Z1, oznaczają procentową zawartość tłuszczu w kąpieli natłuszczającej przed i po zabiegu.
Wśród bardzo ogólnikowych receptur, dotyczących roztworów natłuszczających, i lakonicznych określeń, np. „zmiękczać pastą lanolinową i sprasować pod prasą”, dokładnością wyróżniają się recepty opracowane przez Z. Szalaya (1980) i D. Mullera (1987). Pierwszy z nich stosuje roztwór składający się z 1500 ml alkoholu butylowego, 8 g alkoholu etylowego, 20 g alkoholu dodecylowego, 20 g surowego oleju kopytkowego, 3 ml olejku cedrowego w 50 ml wody, to wszystko po dwukrotnym naniesieniu na mizdrę jest wysuszane bibułą filtracyjną. Drugi z wymienionych autorów poleca roztwór natłuszczający składający się z 8% oleju kopytkowego, 2% lanoliny, 8% alkoholu izopropylowego, 2% Imidazolu i 80% benzyny lakowej wolnej od związków aromatycznych. Roztwory tłuszczu używane są wówczas, kiedy skóra jest bardzo wrażliwa lub szczególnie twarda i gdy stwierdzono, że emulsja nie może być wprowadzona. Stosować można także czysty olej lub tłuszcz, ale może to prowadzić do wyraźnych zmian barwnych skóry.
Rozpuszczalnikami w roztworze natłuszczającym są często heksan, alkohol etylowy lub benzyna lakowa. Podczas parowania rozpuszczalnik podciąga olej ku powierzchni skóry, gdzie następuje jego koncentracja, czyniąc jej lico tłuste i powodując zatykanie porów. Nanosząc roztwór w małych ilościach, osiąga się lepszy rozkład tłuszczu w skórze. Najczęściej wystarcza dwu- lub trzykrotne naniesienie roztworu natłuszczającego, najlepiej za pomocą pędzla szczecinowego. Początkowe pociemnienie kardybanu zanika po całkowity ulotnieniu się rozpuszczalnika i skóra powraca do pierwotnej barwy W celu zmiękczenia kurdybanów bywają stosowane także tłuste emulsje, takie jak BML (British Museum Leather Dressing) lub DLM-Fettemulsion 4060 (Deutsches Ledermuseum Offenbach).
