PLAMY NA DREWNIE – MEBLACH
Trudno mówić o ogólnych zasadach usuwania plam z powierzchni drewnianych niezależnie od sposobu obróbki tych powierzchni. Spotykamy się z plamami na drewnie surowym, bejcowanym, matowanym, politurowanym, malowanym i lakierowanym. W każdym przypadku należy uwzględnić specyfikę wykończenia powierzchni wyrobu drewnianego, a więc rozpoznać, czy jest ona powleczona lakierem nitro, lakierem olejnym, politurą itp. Dlatego mimo, podanych poniżej zasad, należy w każdym przypadku sprawdzić, czy środek zastosowany do odplamiania nie rozpuszcza np. politury bądź związanego olejem lub lakierem podłoża, ponieważ wywabianie plam może wywołać uszkodzenie znacznie poważniejsze od tego, które powoduje mechaniczne usuwanie plam. Tak więc przed zastosowaniem w praktyce poniższych wskazówek należy dobrze zastanowić się, czy podana metoda nadaje się w konkretnym przypadku do zastosowania.
Atrament. Jeżeli plamy te występują na surowych, zabejcowanych lub zmatowanych powierzchniach drewnianych łub też na jasnych meblach, wówczas przeciera się zaplamione miejsca gałgankiem lekko zwilżonym kwasem cytrynowym. Jednakże efekt tego zabiegu jest wątpliwy, gdyż atrament łatwo wsiąka w drewno, zwłaszcza wówczas, gdy plama zostanie zauważona zbyt późno. Na zaplamione atramentem miejsce można też nałożyć papkę z magnezji, wody i kwaśnego szczawianu potasowego. Po wyschnięciu papkę usuwa się. Zabieg ten można powtarzać.
Brud. Z białych lakierowanych drzwi należy najpierw spróbować usunąć brud bezbarwną pastą do podłogi. W większości przypadków jest to zupełnie wystarczające. Plamy te można także usunąć terpentyną, z tym jednak, że rozpuszcza ona lakier i pozostawia matowe plamy. Można tego uniknąć tylko wówczas, jeżeli zabieg przeprowadza się bardzo szybko, używa minimalnej ilości rozpuszczalnika i natychmiast po zabiegu wyciera drzwi do sucha czystą ściereczką. Na ogół jednak panie domu zmywają zabrudzone drzwi wodą z mydłem lub wodą z dodatkiem proszku do czyszczenia. Dobrze jest również dolać do wody nieco amoniaku, jednakże trzeba pamiętać o tym, że amoniak działa dość silnie na farbę olejną lub lakier. Plamy z brudu na meblach wiklinowych lub z surowego drewna rozpuszczają się w wodnym roztworze dwusiarczku sodowego lub wybielacza. Tak więc zaplamione miejsca szoruje się tym roztworem, po czym zmywa się je ciepłą wodą. Pracę tę należy wykonywać zawsze w gumowych rękawiczkach. Zaplamiony parkiet naciera się mieszaniną terpentyny i płynu do wywabiania plam lub też specjalnym środkiem do konserwacji parkietów. Rozpuszczony brud należy natychmiast usunąć z powierzchni parkietu wsiąkliwą tkaniną, bowiem w przeciwnym razie zostanie on wchłonięty przez klepkę parkietową. Do czyszczenia parkietu stosuje się czyste szmatki ligninę lub surową watę. Nasycone rozpuszczalnikiem szmatki, ligninę lub watę należy niezwłocznie po użyciu zniszczyć, ale nie palić. Odnosi się to zwłaszcza do szmatek przepojonych czterochlorkiem węgla, ponieważ przy ich spalaniu wytwarza się niebezpieczny dla zdrowia fosgen. Należy zwrócić uwagę na fakt, że po oczyszczeniu posadzki parkietowej klepki stają się szczególnie nasiąkliwe, bowiem w czasie czyszczenia nastąpiło także rozpuszczenie wosku pokrywającego powierzchnię parkietu. Z tego względu należy natrzeć ją kilkakrotnie pastą do podłóg lub też specjalnym woskiem. Parkiet powinno się pastować przy otwartym oknie, gdyż pary rozpuszczalnika są szkodliwe dla zdrowia.
Ramy obrazów brązowe lub obłożone metalową folią przeciera się ostrożnie roztworem środka piorącego, następnie zmywa się je czystą wodą i niezwłocznie wyciera do sucha. Najczęściej zaleca się czyszczenie całej ramy, w przeciwnym bowiem przypadku na miejscu plam pojawiają się jasne płaszczyzny, bardziej widoczne niż plamy. W czasie czyszczenia ram nie należy dopuścić do nadmiernego nasycenia drewna wodą — może to spowodować wypaczenie ramy.
Farby. Plam z powierzchni mebli nie można wywabiać rozpuszczalnikiem bez zastanowienia się, czy rozpuszczalnik nie spowoduje uszkodzenia politury lub też barwnika zaprawowego, w wyniku czego na miejscu plamy pojawi się jaśniejsza widoczna płaszczyzna. Tak więc najpierw należy spróbować usunąć stwardniałą wierzchnią warstewkę farby nożem bardzo ostrożnie, aby nie uszkodzić drewna lub politury. Pozostałość farby zmiękcza się boraksem, o ile oczywiście drewno toleruje działanie wody. Można także spróbować zmiękczyć stwardniałą warstwę farby politurą meblową lub innym środkiem do konserwacji mebli. Po wykonaniu tej czynności zaplamione miejsce przeciera się kilkakrotnie jednym z wyżej wymienionych preparatów.
Krew. Zaplamioną krwią powierzchnię mebli przeciera się ostrożnie szmatką, zwilżoną uprzednio wyłącznie zimną wodą. Po wykonaniu tej czynności wyciera się wilgotne miejsce do sucha, aby zapobiec powstawaniu plam z wody. Gdy powierzchnia mebla jest zupełnie sucha, nakłada się na nią cienką warstewkę politury meblowej lub innego środka służącego do konserwacji mebli.
Mleko. Plamy te można spróbować usunąć politurą meblową lub innym środkiem do konserwacji mebli, albo też zaplamione miejsce przetrzeć lekko małą ilością alkoholu. Podkreślić jednak należy, że osoby niefachowe nie powinny próbować usuwać plam z mebli alkoholem z tego względu, że alkohol bardzo szybko rozkłada politurę, w wyniku czego na meblach pojawiają się wyraźne, jasne plamy.
Nafta. Na zaplamione miejsca mebli z wysokim połyskiem, matowanych i bejcowanych nakłada się grubą warstwę papki sporządzonej z magnezji i benzyny. Po wyschnięciu papki usuwa się ją z powierzchni mebli.
Odchody musze. Zaplamione odchodami muszymi miejsca zwilża się lekko roztworem wysokogatunkowego środka piorącego, następnie niezwłocznie się je osusza, aby zapobiec tworzeniu się plam z wody. Meble zabejcowane lub woskowane można dodatkowo przetrzeć pastą do obuwia lub woskiem do podłóg. W przypadku mebli politurowanych lub lakierowanych stosuje się politurę meblarską.
Olej lub lakier -» farba
Owoce. Plamy ze sprzętów kuchennych z surowego drewna usuwa się podgrzanym roztworem podchlorynu potasowego, przy czym pozostawia się ten roztwór na powierzchni poplamionego przedmiotu przez pewien czas, następnie spłukuje się zaplamione miejsce kilkakrotnie gorącą wodą.
Pasta do obuwia. Plamy na malowanym lub lakierowanym drewnie należy przetrzeć bezbarwną pastą do podłóg lub naftą czy terpentyną.
Ślady palców. Zaplamione śladami odciśniętych palców miejsca przeciera się kilkakrotnie wilgotną szmatką, skropioną lekko amoniakiem, następnie zaś poleruje się je do sucha miękką ściereczką flanelową. Do usuwania tych plam można także zastosować politurę meblową.
Tłuszcz. Pojawianie się plam z tłuszczu na meblach i innych przedmiotach z drewna nie należy do rzadkości. W przypadku surowego drewna plamy przeciera się papką sporządzoną z magnezji i wody. Po wyschnięciu papki usuwa się ją bez trudu. Plamy z tłuszczu na malowanej podłodze również usuwa się papką z magnezji i wody. Papka dość długo schnie na podłodze, bowiem dopiero w czasie wysychania wchłania tłuszcz. Jeżeli farba podłogowa jest odporna na działanie alkoholu, wówczas można sporządzić papkę z magnezji i alkoholu, co bardzo przyspieszy proces wysychania. Do usuwania plam z tłuszczu z drewnianych powierzchni lakierowanych można stosować benzynę i to tylko w przypadku lakieru nitro, ponieważ rozpuszczalniki albo rozpuszczają albo zmiękczają warstwę lakieru pokrywającą powierzchnię drewna. Plamy na meblach wyplatanych przeciera się benzyną lub płynem do wywabiania plam. Bardzo dobrze nadaje się w tym przypadku pasta, sporządzona z magnezji i benzyny. Również meble bejcowane, matowane lub z wysokim połyskiem odplamia się pastą z magnezji i benzyny. Grubą warstwę pasty nakłada się na powierzchnię mebla i pozostawia na całą noc. Nazajutrz ściera się suchą pastę wraz z plamą.
Woda. Plamy z wody na drewnianych powierzchniach lakierowanych zwilża się szmatką nasączoną wodą i odrobiną alkoholu, następnie przeciera . się nią kilkakrotnie zaplamione miejsce, na zakończenie zaś wyciera się ją do sucha. Plamy takie można także usuwać politurą meblową, innymi środkami do konserwacji mebli lub bezbarwną pastą do podłóg.